İş güvenliği uzmanı çalışma hayatındaki önemli problemler ile ilgilendiği ve işverenlere ilk olarak yük olarak gelen tedbirleri hazırlayıp sunduğu için çeşitli zorluklarla karşılaşabilir. Bunlar elbette başlıklar olarak sunulabilir ve özlük haklarının iyileştirilmesi konusunda kamunun adım atmasıyla üstesinden gelinebilir. Ancak burada bu tip sorunlara dikkat çekmek ve iş güvenliği uzmanlarının yaşadığı zorlukları anlatarak işverenler ile çalışanların bakış açılarını değiştirmek faydalı olacaktır.

İlk akla gelen zorluk verilen eğitimlerdir. Çalışanların belirli bir süre temel iş güvenliği eğitimi alma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu süre işyerinin tehlike sınıfına göre değişse de eğitim verilmesi gerekliliği ön planda olmaktadır. Ancak iş güvenliği uzmanı verilen eğitimler sırasında süre sınırlaması nedeniyle istediklerini tam olarak aktaramamaktadır. Çalışanların bu eğitimlere katılmak istemediği görülür. Ayrıca işyerinde yabancı uyruklu çalışanlar olduğunda da onlara kendi dilleriyle eğitim sunmak zor olmaktadır. İşe giriş çıkış yapılan personel sayısının çok olması eğitimlerin aksamasına neden olmaktadır.

İşverenlerin İSG hizmetleri için belirli bir bütçe ayırmaması da iş güvenliği uzmanı için sorun yaratmaktadır. Alınacak tedbirleri önemsememesi verilecek hizmeti sınırlandırmaktadır. Diğer yandan son dönemlerde çıkan yönetmelik ertelemeleri nedeniyle tüm işyerlerinin İSG hizmeti alınması ileri bir tarihe ötelenmektedir. Bu da İSG kültürünün tüm işletmelere yerleşmesini, dolayısıyla toplum nezdinde de kabul görmesini geciktirmektedir. Günümüzde birçok kişi İSG uzmanlığının gerekliliğini sorgulamaktadır.

İşverenlerin İş Güvenliğine Genel Bakış Açısı

İşverenler iş güvenliği konusunda ilk zamanlarda önyargılı davransalar da iş güvenliği uzmanının tutumuyla zamanla kültürü kabul etmektedir. Ancak uzun süre direnen işverenler de olabilir. Bunda işverenlerin ilgili kanunu bilmemesi önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. İşverenlerin İSG eğitimlerinin yalnızca çalışanlar için gerekli olduğuna inanması da kültürün yerleşmesini geciktirmektedir.

İş güvenliği hizmeti zorunluluk olarak algılanırsa, faydaları önemsenmez. Ne yazık ki günümüzde çoğu işveren kanunların bir dayatması olarak gördüğü için, iş güvenliğinin işyerine ve çalışanlarına kazandırdıklarını fark edememektedir. Yasal sorumluluk olan durumları üstlenmesine rağmen, iş güvenliği kültürüne gerekli değerin verilmemesi çalışanların da benimsemesini zorlaştırmaktadır. İşyeri lideri İSG kültürü konusunda kabullenici ve sahiplenici olmazsa, personeli bunu anlamakta ve kabul için direnmektedir.

Bu yüzden çoğu zaman iş güvenliği uzmanının eğitimlerine gönüllü katılma gerçekleşmemektedir. Bu da alınacak tedbirlere uyum konusunda problem yaşanmasına neden olur. Tedbirler önemsenmez ise öncelikli olarak çalışanların sağlığı tehlikeye girer. Akabinde de işyerinin güvenliği risk altına girer. Neticede de iş güvenliği ilkelerinin gerektirdiği güvenli çalışma ortamı psikolojik olarak kabul görmemiş olur.

Çalışanların İş Güvenliği Tedbirlerine Yaklaşımı

İş güvenliği uzmanı hem işveren hem de çalışanlar nezdinde zorluklar yaşamaktadır. İşverenlerin kabullenici olmayan tutumu çalışanlara olumsuz yansır. Eğitimler için zaman ve mekan belirleyememe ve bunun çalışanların önünde kararsız bir iradeyle belirtme, söz konusu eğitimler için gerekli olan hazır bulunuşluk seviyesinin düşük olmasına neden olur. İş güvenliği uzmanı eğitimlerini ne kadar farklı duyu organlarına hitap edecek şekilde tasarlarsa tasarlasın, anlattıkları karşıdakilerin kabul edeceği kadar olmaktadır.

Çalışanların mesleki eğitimlerde yetersiz olması iş güvenliği eğitimlerine bakış açısını etkiler. Çalışılan makinelere ve ekipmanlara hakim olunmaması, alınacak tedbirler konusunda eksik kalınmasına neden olur. İş güvenliği uzmanı periyodik bakım için yapılması gerekenleri aktarsa da, makine, araç, teçhizat ve ekipmanların düzenli kontrolünü yapmayan çalışan, aksaklıklara yol açabilir.

İş güvenliği uzmanının karşılaştığı sorunlara genel bir yaklaşımla çözüm bulmak zor olacaktır. Bunun yerine her paydaş kendi üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeli, özelden genele güçlü bir İSG kültürü oluşturulmasına katkı sağlamalıdır.

Türkiye’de farklı iş kollarında faaliyet yürüten işletmelerin hepsi büyük ölçekli kuruluşlar değildir. Orta ve küçük boy işletmeler olarak tabir edilen KOBİ’ler de iş hayatının önemli bir parçasını oluşturur. Çalışanı 50-100 arası olan işletmelere ek olarak 50’den az olan orta boyuttaki işletmeler ve 0-10 arasında çalışanı olan küçük ölçekli işletmeler de faaliyetlerini sürdürmektedir. Tehlike sınıflarına göre hangi işletmelerin nasıl bir iş güvenliği hizmeti alması gerektiği İSG Kanunu’nda belirtilmektedir. Ancak kapsam zorunluluğuna girmeyen işletmelerin veya az tehlikeli işyerlerinin iş güvenliği tedbiri alma noktasında ihmalkar davrandığı da görülmektedir.

Çalışma şekli ve sahası ne olursa olsun, ofislerde, bakkallarda, kantinlerde, cafelerde vb işyerlerinde de risk içeren tehlikeler bulunmaktadır. Bu yüzden her türlü işyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri almanın hiçbir zararı olmaz. Kendi işlettiğiniz küçük ölçekli bakkalınızda, üst rafa bir ürün yerleştirirken kullandığınız taburenin veya merdivenin bile belli iş güvenliği kurallarına göre kullanılması gerekir. İster bilimsel ister pratik olarak alın ancak mutlaka iş güvenliği ilkelerini kullanmanız sağlığınız açısından iyi olacaktır.

İş Güvenliği Uzmanı Olmayan İşletmelerde İSG Çalışmaları

Öncelikler iş sağlığı ve güvenliği alanında bağlayıcı konumda olan ve belirli bir bilimsel birikimin sonucunda ortaya çıkan kanun, yönetmelik veya genelgeleri okumanız gerekir. Burada yer alan kurallar, ilkeler ve detaylar işyerinizi korumanıza yardımcı olacaktır. Bir işyerinin güvenliğini sağlamak önemli olduğu kadar, sizin veya çalışanlarınızın sağlığını korumak da bir o kadar değerli ve önemlidir. Bu yüzden işyerinizin tehlike sınıfını öğrenerek alınabilecek önlemleri anlamanız kolaylaşacaktır.

Bu bağlamdaki literatüre hakim olmanız da bilgi edinerek güçlenmenizi sağlayacaktır. 6331 sayılı İş Güvenliği Kanunu elinizin altında olmalıdır. En bağlayıcı mevzuat olduğu için alacağınız tedbirler konusunda size yol gösterecektir. Ayrıca çalışma kolunuza ait özel yönetmelikleri de incelemeniz, sektörünüze özgü önlemleri almanızı kolaylaştırır.

İşyerinizdeki tehlikelerin neler olduğunu en iyi siz bilirsiniz. Bir işletmedeki riskleri en iyi analiz edecek kişi sahada olan kişidir. Dolayısıyla işyerinizin zayıf noktalarını, çalışanlarınıza dokundurmadığınız ancak hassas olduğunu bildiğiniz çalışma şekillerini veya bölgelerini analiz etmeniz gerekir. Bu analiz sonucunda da değerlendirmenizi yaparak alınacak tedbirleri belirleyebilirsiniz.

Küçük İşletmelerde Yaşanan İş Kazaları

İşletmenin boyutu önemli olmaksızın, her türlü işyerinde tehlikeler saklıdır. İş güveliği hizmetlerinin esas amacı işte bu gizli riskleri ve açık tehlikeleri analiz ederek, tedbir yöntemlerini araştırmaktır. Hem işçilerin meslek hastalıklarına yakalanmasını önlemek hem de öngörülebilir ve öngörülemez iş kazalarını engellemek İSG çalışmalarının temelini oluşturur. Elbette buna ek olarak yasaların gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirmek gibi bir sorumluluk da yer almaktadır.

Küçük işletmeler farkında olmadan iş kazalarının yaşanabileceği ancak bu riskin analiz edilmediği işyerleri olmaktadır. Örneğin en yaygın olarak karşılaşılan en az önlemin alındığı yüksekten düşmeler gösterilebilir. Küçük bir yükseltiden düşmek bile incinmelere, ezilmelere, kırılmalara ve hatta hayati tehlikelere yol açabilir. Bunu risk olarak değerlendirip önlem almak gerekir.

Elektrikli aletler ve makineler bugün az tehlikeli işyerlerinin en büyük tehdidi konumundadır. Islak ellerle dokunmak, elektrik kaçaklarını fark etmemek, makineye fazla yüklenmek, elektrik takılı iken onarmaya çalışmak gibi basit hatalar yüzünden elektrik çarpılmaları yaşanabilmektedir.

Kimyasal maddeler günümüzde en basit temizlik faaliyetinden en ağır laboratuarlara kadar her yerde kullanılmaktadır. Mutfak, zemin veya lavaboların temizliğinde kullanılan kimyasal ürünlerin nasıl kullanılacağı konusunda bilinçli olmak ve gerekli kişisel koruyucu donanımları kullanmak önemlidir. Bu açıdan hem hijyen eğitimi hem de iş güvenliği eğitimi olası risklerin daha kolay anlaşılmasını sağlamaktadır.

İş güvenliği uzmanları her yıl gerek devlet kadrolarında gerekse de özel kuruluşlarda görev almak için başvurular yapmaktadır. Sınavlara girerek istediği puanı almaya çalışanlar iş güvenliği uzmanlığı atama puanları için araştırmalar yapmaktadır. Buna göre özellikle iş güvenliği uzmanlarının devlet tarafındaki atamalarının nasıl olacağıyla alakalı olarak araştırmalar netlik kazanmıştır. Her yıl ihtiyaca göre atama taban puanları değişebilmektedir. Kamu görevi yürütmek üzere atanmak isteyen ve şartları taşıyan İSG mezunlarının, taban puanları takip ettiği, KPSS puanını yükseltmek için konulara çalıştığı görülmektedir.

Tekniker kadrosunda kontenjanı olan yerlere atamaların gerçekleşmesi için taban puan ortalama 87 olarak kayıtlara geçmektedir. Buna göre atama puanları dikkate alınarak çalışmaların ona göre yapılmasında oldukça fayda vardır. İş güvenliği uzmanı olmak isteyen birçok kişinin çalışmalarındaki performansı artırmaları ve neticesinde daha iyi bir yol çizmeleri gerekiyor. Ancak belirtilen atama puanının her yıl değişebileceği de göz önüne alınmalıdır.

Özel sektörde OSGB firmalarında çalışma olanağı bulan ve halen müthiş bir sayıda açığın bulunduğu iş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı alanında ilk olarak C sınıfı uzmanlık sınavını geçmeniz gerekir. Bu sınavı vermeden herhangi bir resmi ya da özel kuruluşta çalışamazsınız. Ancak C sınıfı İSG uzmanlığını elinize aldığınız zaman özel firmalarda İSG uzmanı olarak başvuruda bulunarak çalışma olanağınız var.

İş Güvenliği Uzmanlığı KPSS Atama Puanı

İş güvenliği uzmanlığı KPSS atama puanı için net bir şey söylemek imkansızdır çünkü bu yıl size belirtilen atama taban puanı geçen yıldan farklıdır. Önümüzdeki yıl için de farklı olacaktır. Bunu dikkate alarak çalışmanızı 85 puan üstünde alabilecek şekilde düzenlemeniz faydalı olacaktır. İSG uzmanı olabilmek için 2 yıllık yüksekokullardan mezun olan birçok kişinin girdiği sınavlar ile C sınıfı uzmanlığa doğru ilk etapta yol aldıkları görülür.

Daha sonra kendilerini geliştiren ve bu uzmanlık alanında yeterli süre çalışan herkesin B sınıfı uzmanlık sınavına girmeye hak kazandığı görülmektedir. Daha sonra işin ucu A sınıfı uzmanlığa kadar gitmektedir. Maaşları da kademe yükseldikçe artan bir meslek dalı olduğu için, mümkün olduğu kadar yüksek sınıfa terfi etmeye çalışmak gerekir. Piyasadaki uzman sayılarını karşılaştırdığınızda en fazla C sınıfı uzmanın olduğunu görebilirsiniz. Her yeni mezun, C sınıfı uzmanlığı genelde kazanabilmektedir.

Ancak diğer bir karşılaştırmada B sınıfı uzman sayısının C sınıfından az ancak A sınıfından çok olduğu görülür. Sayısal değer olarak ikisinin ortasında olması halen açık olduğunu göstermektedir. Ülkemizde nasıl ki C sınıfı uzmana ihtiyaç vardır, B sınıfı ihtiyacı ise halen sürmektedir. A sınıfına değinecek olursak, ülkemizdeki sayısı oldukça azdır. Ciddi şekilde iyi maaşlar alan A sınıfı uzmanlığa geçmek isteyen birçok uzman vardır ancak sınavları da zor olmaktadır. Mesleğin zirvesi olduğu için gerçekten iyi yetişmiş uzmanlar kesinlikle daha iyi maaş almaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlığı 2021 Atama Puanları

İş sağlığı ve güvenliği atama 2021 puanları en çok araştırılan konuların başında gelmektedir. 2020 puanlarında 85 üzerinde puanlar ile devlet kadrolarında görev yapıldığı bilinmektedir. Buna göre özellikle iş sağlığı ve güvenliği uzmanları için kişilerin gerekli araştırmaları yapmasında da yarar vardır.

Ön lisans mezunu olup bu alanda devlet kadrosuna girmeyi isteyen kişiler kadrolu olmak için tekniker kadrosundan girebilirler. Buradaki puanları ve başarı sıralamalarını baz alarak kariyerini iş güvenliği uzmanı olarak idame ettirecek olan kişilerin çalışmalarına da bu yönde disiplin uygulaması son derece önemlidir. İş sağlığı ve güvenliği uzmanlığı 2021 atama puanları konusunda uzman adaylarının gelişmeleri yakından takip etmesinde fayda vardır.

İş kazaları ülkemizde en fazla ihmalden kaynaklanan hatalar zinciri nedeniyle gerçekleşmektedir. İş güvenliği tedbirlerine uyulmaması, kişisel koruyucu donanımların kullanılmaması veya kısmi kullanılması, girilmemesi gereken yerlere girilmesi, yapılmaması gereken işlerin yapılmaya çalışılması ve uyarı yazan bölgelere dikkatsizce girilmesi gibi insan kaynaklı hatalar çok olmaktadır. İşyerinde iş güvenliği uzmanının alınmasını tavsiye ettiği tedbirlerin işveren tarafından alınmaması da önemli olumsuz sonuçlara gebe kalınmasına neden olmaktadır.

Bu yüzden iş kazalarının yaşanmaması konusunda gerekli önlemlerin alınması önemlidir. Aslında iş kazaları neden olur sorusunun cevapları iş güvenliği kurallarına kaynak teşkil edecek çok önemli yanıtları barındırır. İş kazalarının sebepleri öğrenildiğinde alınması gereken tedbirler de belirlenecektir. İşyerinin fiziksel düzenlemesi iş kazaları konusunda birincil olarak yapılması gereken çalışmalar arasındadır. Çalışanların potansiyellerine göre işlerde görevlendirilmesi ve kapasitelerini aşacak nitelikte görevlerin verilmemesi iş güvenliğinin temelini oluşturmaktadır.

Günümüzde yaşanan iş kazalarının çoğu kalifiye personele göre iş verilmemesinden kaynaklanır. İşe yeni başlamış bir işçiye donanım gerektiren bir makinenin kullanımı, bakımı veya nöbeti verildiğinde herhangi bir kaza yaşanma ihtimali her zaman daha çok olmaktadır. Bu yüzden iş güvenliği uzmanının verdiği eğitimlerde seviyeye uygun anlatımlara başvurması zaruriyeti hasıl olmaktadır.

İş Kazalarını Önleme Yöntemleri

İş kazalarını önleme yöntemlerinden en önemlisi temel iş güvenliği eğitimleridir. Her türden tehlike sınıfındaki işyerine temel İSG eğitiminin verilmesi gerekir. Tüm personelin bu eğitime katılması işveren tarafından sağlanmalıdır. Ardından sektöre özel önlemlerin anlatıldığı ikinci seviye eğitimlere geçilebilir. Donanım gerektiren iş kollarına mesleki eğitim sertifikası almış bireylerin görevlendirilmesi gibi basit ama etkili önlemler iş kazalarını önlemeye yardımcı olur. Mesleğiyle ilgili eğitim almış bir bireyin, kendi iş koluna ait makineleri kullanması, bakımlarını bilmesi, gerekli parçalarını gerektiği sürede ne zaman değiştirileceğini bilmesi gerekir.

Beklenmeyen şekilde gerçekleşen kazaların önlenmesi için işverenin, iş güvenliği uzmanının ve çalışan temsilcisinin eş güdüm halinde çalışması ve tedbirleri belirlemesi önemlidir. İş veren ve İSG uzmanının kendi başlarına aldıkları önlemler sahayla bire bir uyumlu olmayabilir. İşyerinin kendi özelliğinden kaynaklanan özel şartlarını yalnızca saha elemanları olarak adlandırılan işçiler bilecektir. Bu yüzden tedbirlerin belirlenmesi için başlatılan risk analizi çalışmasında çalışan temsilcisinin mutlaka görüşü ve fikri alınmalı ve bu fikre değer verilmelidir.

İşçilerin sağlığını korumak öncelikli görevleri arasında yer aldığı için iş güvenliği çalışmalarında çalışanların sağlığını koruyacak önlemler önemli yer kaplar. Risklerin elemine edilmesi ve işyerini ilgilendiren tehlikelerin bertaraf edilmesi ilk adım olarak değerlendirilir. Risk analizi yapılması ve bu risklerin değerlendirilerek tedbirlere dönüştürülmesi işyerinin güvenliğini ilgilendirdiği kadar işçilerin sağlığını da içermektedir.

İş Kazası Sonrası Yapılması Gerekenler

İş kazası yaşanan işyerinde ilgili kaza değerlendirme raporunun iş güvenliği uzmanı tarafından doldurulması önemlidir. Elbette bu süreci İSG açısından değerlendirdiğimiz için bu öneme atıfta bulunuyoruz. Kazaya maruz kalan çalışanın ilk yardım müdahalesinin yapılması ve en yakın sağlık kuruluşuna ivedilikle nakledilmesi gerçeğini yadsıyamayız. Öncelikle çalışanın sağlığı düşünülür. Ardından diğer çalışanların aynı veya benzeri kazaya maruz kalmaması için gerekli önlemlerin alınması yoluna gidilir. Kaza yaşanan bölgenin derin tetkikinin yapılması ve bunun raporlandırılması işverenin bilgilenmesi açısından önemlidir.

Bazen tüm güvenlik tedbirleri alınmasına rağmen talihsiz olaylar yaşanabilir. Bunun önüne geçmek bazen mümkün olmayabilir. Tüm önlemlere rağmen hesapta olmayan bir gelişme taşları yerinde oynatabilir ve çalışanların sağlığı tehlikeye girebilir.

İşçilerin İSG tedbirlerine göre hareket etmesi, beklenmedik kazaların sağlığa zarar vermesine mani olacağı için her zaman önlemlerin ön planda olmasına ve ihmal edilmemesine ihtiyaç duyulmaktadır.